Đám cưới là một dịp trọng đại trong cuộc đời của mỗi con người. Trước khi tổ chức đám cưới, cô dâu, chú rể cũng như hai bên gia đình đều tất bật chuẩn bị đầy đủ, kỹ càng các lễ vật, phương tiện cần thiết. Trong đó, một điều quan trọng mà hai bên đều phải nắm vững là nghi lễ trong đám cưới truyền thống Việt Nam. Thông thường một đám cưới truyền thống sẽ gồm những nghi lễ sau:
1.Lễ vu quy
Nhà trai làm lễ xin dâu: Đại diện gia đình nhà trai làm lễ xin dâu, thường là mẹ chú rể hoặc người đại diện nhà trai (bác gái), tùy theo sắp xếp công việc và phong tục của mỗi vùng miền, mỗi gia đình, sẽ mang theo một khay nhỏ trầu cau, rượu đến xin dâu.Tại đây, nhà trai sẽ thông báo giờ đón dâu để nhà gái an tâm, đón tiếp đúng giờ. Thông thường, lễ xin dâu diễn ra rất nhanh gọn, chỉ cách lễ rước dâu vài phút. Theo đó, khi mẹ cô dâu đã đặt xong trầu rượu lên bàn thờ gia tiên, đại diện nhà trai sẽ quay ra mời cả đoàn rước dâu vào nhà dâu làm lễ.
Lúc này cả đoàn nhà trai sẽ xếp hàng và đi theo thứ tự: đi đầu là người đại diện xin dâu, tiếp đó là những người lớn tuổi bề trên, tiếp theo là đến chú rể và sau đó là những người đi cùng đoàn. Đại diện của nhà gái sẽ đứng ngoài cổng chào đón gia đình nhà trai, bắt tay chào hỏi từng người và mời đoàn nhà trai vào uống trà, ăn bánh, nói chuyện.
Sau khi đã vào nhà gái, nhà trai được mời an tọa. Đại diện của hai bên gia đình sẽ lần lượt giới thiệu về các thành phần đại diện bên nhà mình tham dự buổi lễ này. Sau đó mẹ chú rể (hoặc người đại diện xin dâu) cầm lễ đứng lên có đôi lời xin phép đưa cô dâu về. Mẹ cô dâu sẽ đại diện đứng lên nhận lễ. Sau khi được sự cho phép, chú rể bước vào phòng đón cô dâu ra chào hỏi và ra mắt gia đình hai bên. Cô dâu chú rể sẽ pha trà, rót nước mời quan viên hai họ. Sau đó, cô dâu chú rể trao nhẫn cưới, người thân bên nhà gái trao quà cho cặp đôi và chụp ảnh lưu niệm.
Lễ rước dâu:
Lễ rước dâu là nghi thức thiêng liêng, đánh dấu cô dâu theo về nhà chồng. Sau khi xong các thủ tục, cô dâu chú rể cùng đại diện hai bên thắp hương bàn thờ tổ tiên nhà cô dâu xin phép đón cô dâu về nhà trai. Khi đó, cô dâu bước ra ngoài cũng cần giữ gương mặt vui tươi, hướng về trước, tránh cúi đầu xuống. Điều này mang ý nghĩa cầu chúc cho cuộc sống hôn nhân được hạnh phúc, thuận lợi. Một số người thân thích với cô dâu sẽ đi cùng đoàn để đưa cô dâu về nhà chồng. Tùy phong tục từng nơi mà có nơi kiêng việc mẹ đưa con gái về nhà chồng, thì mẹ cô dâu sẽ không được đi cùng đoàn.
2.Lễ thành hôn
Khi đến nhà trai, hai bên gia đình ổn định chỗ ngồi để tiến hành làm Lễ Gia Tiên. Cô dâu chú rể thắp nhang cúi lạy tổ tiên. Đại diện nhà gái phát biểu trao dâu, đại diện nhà trai phát biểu nhận dâu.
Tiếp đó cô dâu chú rể vào phòng cưới- gọi là thủ tục nhập phòng, mục đích của nhà trai cho nhà gái thấy được hoàn cảnh, điều kiện mới mà cô dâu sẽ gắn bó đến cuối cuộc đời với con trai họ. Sau đó cô dâu chú rể ra mời trà rượu cha mẹ hai bên và các bậc trưởng bối.
Tùy vào sự sắp xếp của từng gia đình mà khoảng thời gian này có thể là tiệc mặn hay tiệc trà bánh mời hai họ. Cô dâu chú rể sẽ đi dọc các bàn mời nước, mời rượu khách mời, chụp ảnh lưu niệm cùng những người thân, bạn bè tham dự bữa tiệc.
- Kết thúc lễ cưới, khách mời ra về, cô dâu chú rể đứng trước cổng mời thuốc mời trầu cảm ơn khách mời đã đến chung vui.
3. Lễ lại mặt:
Lễ này hay còn gọi là lễ nhị hỷ, diễn ra sau ngày cưới khoảng1 đến 4 ngày. Vợ chồng cô dâu sẽ quay về thăm nhà gái. Khi đó, đôi phu thê cần chuẩn bị một mâm lễ nhỏ với ý nghĩa thành kính, biết ơn đến cha mẹ.
Trên đây là các nghi lễ cơ bản của một lễ cưới truyền thống. Trên thực tế thì tùy vào điều kiện hai gia đình xa gần mà hai bên có sự bàn bạc, sắp xếp tổ chức lễ cưới cho phù hợp hoàn cảnh. Ngày nay, bạn sẽ dễ dàng nhận thấy có các sự kết hợp và tinh giản như sau: Lễ rước dâu ngày nay là sự kết hợp của cả Lễ hỏi, Lễ xin hôn và nghi thức rước dâu, và thường được làm trước một ngày hoặc chính trong ngày diễn ra tiệc cưới chính. Tuy có sự tinh giản nhưng các đám cưới vẫn giữ được các bước cơ bản đúng với văn hóa cưới hỏi lâu đời của người Việt Nam.
Hy vọng với bài viết trên, Mikey có thể phần nào giúp được các của cô dâu chú rể có thể chuẩn bị được chu đáo cũng như giảm bớt sự lo lắng trước ngày trọng đại của cuộc đời.